Curtailment, bespaar kosten en beperk de impact op het stroomnet

Groene energie. We hebben het hard nodig in de energietransitie om CO2 te reduceren en minder afhankelijk te worden van fossiele energiebronnen. Steeds meer bedrijven wekken dan ook met zonnepanelen groene stroom op. Prachtig, maar dat gebeurt wel allemaal tegelijk als de zon schijnt. Op dagen met heel veel zon kan het zo zijn dat er op sommige momenten meer zonnestroom wordt geproduceerd dan er wordt verbruikt. Hoe vang je dat op? En wat gebeurt er als het net op die momenten geen extra zonnestroom aankan? Curtailment biedt uitkomst. In dit artikel leggen we je uit wat het is, wanneer het wordt toegepast en waarom het interessant is voor bedrijven die niet willen betalen voor het terugleveren van zelf opgewekte stroom.

Wat is curtailment? 

Curtailment betekent ‘inperken’ of ‘terugregelen’. PV-installaties en windparken produceren op hetzelfde moment stroom. Als dit allemaal wordt ingevoed raakt het elektriciteitsnet overbelast en komt de betrouwbare levering van stroom, zoals we dat gewend zijn, onder druk te staan. Met Curtailment zorg je ervoor dat PV-installaties (en/of windparken) tijdelijk worden beperkt of uitgeschakeld, zodat er minder stroom het net op komt.  

Wanneer pas je het toe? 

De vraag en het aanbod van stroom moet altijd in balans zijn. Wanneer het hard waait of de zon flink schijnt, wordt er relatief veel groene energie opgewekt. Dit betekent alleen niet altijd dat men op die momenten die stroom ook kan- of wil gebruiken. Wanneer er te veel aanbod is en te weinig vraag dan wordt de prijs van stroom goedkoper of zelfs negatief. Door de toename aan groene energie uit zonnepanelen en windparken zien we steeds vaker negatieve stroomprijzen (op de EPEX day-ahead markt) wanneer de vraag laag is en het aanbod hoog. Bij een dynamisch energiecontract voor stroom betaal je op dat moment dus voor het terugleveren van stroom. Door curtailment toe te passen wordt de productie van zonnestroom ingeperkt. Je levert dan geen stroom terug en bespaart kosten. Goed voor de businesscase en goed voor het elektriciteitsnet, want je helpt vraag en aanbod beter in balans te brengen. 

Naast EPEX nog een financiële incentive voor toepassing curtailment 

Naast het vermijden van negatieve stroomprijzen kan curtailment ook worden toegepast om het net op een andere manier te helpen in balans te blijven. De netbeheerder Tennet heeft de verantwoordelijkheid om het net in balans te houden. Primair gebeurt dit via de verschillende handelsmarkten waar stroom wordt verhandeld, zodat vraag en aanbod perfect op elkaar zijn afgestemd. Echter kan het zijn dat ondanks alle afspraken, er in de praktijk toch net iets meer- of minder elektriciteit wordt opgewekt of verbruikt dan er van tevoren was afgesproken. Bijvoorbeeld als het plots veel harder gaat waaien of als het toch zonniger is dan verwacht. In die gevallen kan Tennet partijen inschakelen die helpen om alsnog het net in balans te houden door hun opwek terug te schroeven of hun afname te verhogen en vice versa. Deze partijen worden betaald door Tennet voor de hulp op die momenten. De kosten hiervoor brengt Tennet achteraf in rekening bij alle gebruikers die meer of minder hebben verbruikt of opgewekt dan ze van tevoren hadden afgesproken. Deze kosten worden ‘onbalanskosten’ genoemd. Bij elke afnemer van elektriciteit worden deze kosten in rekening gebracht. En nu komt het: wanneer je curtailment toepast kan je ook deze kosten vermijden, waardoor je kosten kan besparen. En nog beter; soms zijn de kosten voor minder leveren dan was afgesproken zelfs negatief. Hierdoor kan men geld verdienen met het uitzetten van een zonne-installatie op momenten dat het net overbelast is.  

Hoe regel je curtailment?

Voordat je kan starten met curtailment moet het mogelijk gemaakt worden om de productie van de zonnepanelen te sturen. Dit gebeurt met een energiemanagementsysteem dat een signaal ontvangt van een zogenoemde Censo Controlunit. Dit systeem kan dan de productie van zonnestroom gaan inperken of zelfs geheel uit te schakelen. Na installatie van de Censo Controlunit gebeurt dit afschakelen volledig automatisch dankzij slimme algoritmes die nauwkeurig in de gaten houden wanneer het loont om de installatie af te schakelen. Hierbij wordt o.a. rekening gehouden met de voorwaarden uit het energiecontract, mogelijke waarde uit subsidie voor teruglevering of GVO’s en de laatste weersvoorspellingen. Naast de Censo Controlunit moeten er nog een aantal andere zaken worden gecontroleerd en geregeld: 

• Per regio kunnen de regels en richtlijnen verschillen voor curtailment. Dit dient gecheckt te worden.  
• Heb je al een PV-systeem? Dan moet worden gecontroleerd of deze compatibel is met de curtailmenttechnologie. 
• De businesscase: Er is apparatuur nodig en een energiemanagementsysteem om curtailment toe te passen. De kosten en baten moeten dus eerst op een rij worden gezet om te bepalen of het loont om te starten met curtailment. 
• Hoe ziet je energiecontract eruit? Als er sprake is van een vaste vergoeding voor teruglevering dan heb je ook geen last van negatieve prijzen. Er is dan geen incentive om curtailment toe te passen. Om de waarde van curtailment te ontsluiten dient het energiecontract het mogelijk te maken dat de kosten- en de baten van curtailment ook bij de klant in rekening worden gebracht.  

Censo kan voor jouw bedrijf inzichtelijk maken of curtailment interessant is. Vervolgens kunnen we de gehele implementatie organiseren van de sturing en het beheer van deze systemen. Daarnaast ontzorgen wij eventueel ook bij de realisatie van een batterijsysteem en/of de aanleg/uitbreiding van het PV-systeem. 

Lees ook: ons e-book over Curtailment 

Alle voordelen van Curtailment op een rij: 

• Je kan kosten besparen en zelfs geld verdienen, waardoor je een betere businesscase met je zonnepanelen kan creëren.  
• Je helpt het elektriciteitsnet in balans te brengen. En dat is hard nodig voor de energietransitie. 
• Je kan meer uit je zonnepanelen halen, omdat ze op volle potentie kunnen worden aangesloten. 

Meer weten? Neem contact met ons op