Hernieuwbare Brandstof Eenheden (HBE)

Hernieuwbare Brandstof Eenheden eenvoudig uitgelegd

In Europa bestaat er de Renewable Energy Directive❗welke zich in Nederland vertaald naar een Jaarverplichting Hernieuwbare Energie Vervoer. Deze regeling zorgt ervoor dat brandstofleveranciers langzaam overstappen naar het leveren van duurzame energie in plaats van fossiele brandstoffen. Ieder jaar moet het percentage duurzame energie dat geleverd wordt hoger worden. Om aan deze regeling te voldoen zijn de brandstofleveranciers op zoek naar duurzame energie in de vorm van Hernieuwbare Brandstof Eenheden (HBE’s). De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) voort de regelgeving uit en controleert de naleving inclusief het verhandelen van HBE’s. De brandstofleveranciers mogen de HBE’s / duurzame energie dan ook inkopen in de markt van bijvoorbeeld jouw laadpalen.

Hier zitten vele voorwaarden aan maar simpel gezegd komt het erop neer dat de energie die jij terug levert via je laadpaal aan elektrische auto’s verhandeld kan worden aan die brandstofleveranciers. Nogmaals, deze regeling heeft randvoorwaarden als een minimaal volume, het bijhouden van een administratie, jaarlijkse audit etc. Dit leggen we in dit artikel verder uit, maar in de praktijk hebben we al gezien dat er tot ca. € 1.500,- per jaar per laadpaal kan worden verdient met deze constructie. Niet gek dat de Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) al een flinke toename ziet in het aantal leveranciers van HBE’s en dat is ook nodig om de doelstellingen voor de komende jaren te behalen. Dus niet alleen maar financiële voordelen maar ook voor de verduurzaming van Nederland.

Afbeelding HBE proces

  

Het ontstaan van de Hernieuwbare Brandstof Eenheden

Al vanaf 2003 is er vanuit de Europese Unie regelgeving over de inzet van biobrandstoffen. In 2009 is dit overgegaan in de Renewable Energy Directive (RED). In deze RED is er voor het eerst een verplichting gekomen voor EU-lidstaten om steeds meer hernieuwbare energie in brandstoffen te realiseren. Een ‘Directive’ houdt in dat een land vervolgens zelf moet bepalen hoe dit wordt geïmplementeerd. Nederland heeft deze Directive verwerkt in de ‘jaarverplichting hernieuwbare energie vervoer’.

In 2018 is de RED opgevolgd door de REDII. De vernieuwede regeling verplicht brandstofleveranciers om in 2030 een aandeel hernieuwbare energie in vervoer te realiseren van 14%. In september van 2023 is duidelijk geworden dat het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat het percentage voor de jaarverplichting van 2024 flink gaat verhogen van 19,9% naar 28,4%. Dit zal een aanzienlijk markteffect hebben waarbij nu al zichtbaar is dat de prijzen voor HBE's zijn gestegen. 

In 2025 zal de regeling weer worden vernieuwd en zal de herziene REDIII ingaan. De REDIII is een onderdeel van het 'Fit for 55-pakket' van de Europese Unie waarin een doelstelling staat benoemd van 55% minder uitstoot in 2030.

Voor zover bekend zal de term ‘Hernieuwbare Brandstof Eenheden’ of ‘HBE’ in 2025 weer verdwijnen omdat in REDIII wordt gesproken over kg CO₂-reductie in plaats van HBE. Op deze manier wordt beter inzichtelijk welke brandstoffen de grootste CO₂-reductie realiseren.

Voor de brandstofleveranciers

Leveranciers van brandstoffen krijgen in januari 2025 naast de REDIII ook te maken met de verplichtingen uit de ETS-2. ETS-2 is de opvolger van het bestaande ETS systeem. ETS staat voor Emissions Trading System. Het is een emissiehandelsysteem voor CO2-emissies in Europa. Lees hier of jij voldoet aan de criteria van de ETS-2.

Voorwaarden om aan de slag te gaan met de Hernieuwbare Brandstof Eenheden

Ben je geïnteresseerd dan is het goed om te weten dat je als organisatie aan een aantal voorwaarden moet voldoen. Zo moet er een eigen aansluiting met energiecontract zijn. Maar er zijn ook meer technische voorwaarden zoals het type laadpaal (AC-DC) en de meters die worden toegepast. Hiervoor hebben we een aparte checklist opgesteld waarin we dit ook nog duidelijk uitleggen en jij direct kan bepalen of jouw situatie geschikt is.

Jaarlijkse verificatie

De ‘inboeker’, dat is de organisatie die de duurzame energie levert, dient ieder jaar een audit uit te laten voeren om vast te stellen dat de administratie juist is gevoerd. Normec QS, Dekra en Control Union zijn verificatie-instanties die deze verificaties uit kunnen voeren. De kosten voor de verificatie zijn voor de ‘inboeker’. Wil je weten welke werkzaamheden en controles de verificateur allemaal uitvoert? Zie hiervoor Bijlage 8 van de Regeling energie en vervoer.

Handhaving Hernieuwbare Brandstof Eenheden

Ieder bedrijf kan zelf zijn HBE’s inboeken. De Nederlandse Emissieautoriteit (NEa) is hierbij handhavend. De NEa zegt hier het volgende over:

Inboeken is vrijwillig, maar indien dit onjuist gebeurt, zitten hier consequenties aan.

• Een inboeker is zelf verantwoordelijk om goed op de hoogte te zijn van de eisen die gesteld worden aan inboeken.
• Daarnaast dient er ieder jaar een inboekverificatie plaats te vinden, waar kosten aan verbonden zijn.

Ook moet de onderneming over een gedegen administratieve organisatie beschikken.

Veelgestelde vragen 

Wat zijn Hernieuwbare Brandstof Eenheden? 
Een Hernieuwbare Brandstofeenheid is een certificaat dat gelijk staat aan 1 Giga Joule (GJ) duurzame energie die is ingezet in het vervoer (dus bijvoorbeeld via jouw laadpaal). Veel ondernemers zijn gewend om in kWh te praten en 1 GJ komt daarbij overeen met 278 kWh.

Met 1 kWh duurzaam geleverde energie voor vervoer heb je dan 0,0036 HBE in handen als ondernemer.

Tot wanneer heb ik zekerheid dat de Hernieuwbare Brandstof Eenheden blijven bestaan?
Het Besluit Energie Vervoer is vastgesteld tot 2030.

 Ik lees over verschillende soorten HBE’s. Wat zijn de verschillen?
Er zijn 3 soorten Hernieuwbare brandstofeenheden:

• HBE Geavanceerd (HBE-G)
  Het gaat hierbij om biobrandstoffen op basis van bepaalde afvalstromen en residuen.
• HBE Conventioneel (HBE-C)
  Hier gaat het om biobrandstoffen op basis van landbouwgewassen.
• HBE Overig (HBE-O)
  De HBE overige betreft elektriciteit en biobrandstoffen op basis van gebruikt frituurvet en dierlijk vet.

De Hernieuwbare Brandstof Eenheden waar we het in dit artikel over hebben vallen onder de categorie: HBE Overig (HBE-O)

Welke HBE Overig (dus voor elektriciteit) mogen ingeboekt worden?

• Elektriciteit dat wordt geleverd aan vervoer inclusief walstroom dat wordt geleverd aan schepen.
• De volgende machines en voertuigen kom niet in aanmerking voor HBE’s
• spoor(voertuigen),
• mobiele machines,
• bouwkranen,
• landbouwvoertuigen

Waar moet je als onderneming (lees ‘inboeker’) aan voldoen?

• Ieder jaar moeten inboekingen (geregistreerde leveringen) geverifieerd worden door een geaccrediteerde verificateur. De kosten hiervoor zijn voor de inboeker.
• Inspecteurs van de NEa zullen op inspectie komen, bijvoorbeeld naar aanleiding van de verificatie, omdat een onderneming voor het eerst heeft ingeboekt, of op reguliere (periodieke) basis. Indien nodig kan de NEa handhavend optreden.
• Inboekers moeten een goede administratie bijhouden, waarin de onderbouwing is te vinden van wat (per aansluiting) wordt ingeboekt, zoals factuur- en meetgegevens. De werkwijze voor het bepalen en controleren van de ingeboekte hoeveelheid moet hierin zijn vastgelegd.

De inboeker dient op de hoogte te zijn van de geldende wet- en regelgeving

Begrippenlijst

RED	Renewable Energy Directive. Een Europese richtlijn waarmee de  Europese Unie haar lidstaten aanspoort om een groeiend aandeel hernieuwbare energie in brandstoffen voor het wegverkeer te realiseren.
REV	Register Energie voor Vervoer. Dit is het register waar bedrijven hun duurzame energielevering kunnen inboeken in ruil voor HBE’s
NEa	Nederlandse Emissieautoriteit. Een onafhankelijke nationale autoriteit voor uitvoering van en toezicht op marktinstrumenten die bijdragen aan een klimaatneutrale samenleving.
Verificatie instelling	Een onafhankelijke partij de toetsing en verificatieverklaring ‘Jaarafsluiting inboeken’ voor bedrijven verzorgen.
ETS	Emissions Trading System. Een emissiehandelssysteem voor grote bedrijven in Europa dat wordt gebruikt om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen.